De verdwenen veemarkt

Deel 71 Marinus van Rooy vertelt deze keer over de vee- en warenmarkt in Hengelo, die eerst in het centrum van Hengelo werd gehouden om vervolgens te verhuizen naar het terrein van een voormalige textielfabriek.

Hengelo had in het verleden een belangrijke veemarkt. Veehandelaren en boeren uit de omgeving kwamen naar Hengelo om handel te drijven. Deze veemarkt werd tot 1931 gehouden in het centrum aan de Enschedesestraat. De Enschedesestraat vanaf de Drienerstraat tot de Wemenstraat werd tot 1930 dan ook Marktstraat genoemd. 

Dat de veemarkt in het centrum gehouden werd, was een doorn in het oog van de middenstand met hun zaken. Stelt u zich eens voor: je opent de zaak ‘s morgens om 9.00 uur, de bediende heeft alles op orde gebracht, gestofzuigd, alles ziet er keurig uit. Enige tijd later komt het winkelend publiek met hooi en stro en aanverwante resten van het vee naar binnen. De vloer ziet er niet spic en span meer uit. Maar er was hoop. Aan de Oldenzaalsestraat-Wemenstraat stond een textielbedrijf De Twentse bond. Door uitbesteding van productie naar lage lonen landen in 1920-1930 moest dit bedrijf sluiten. Na afbraak van het pand werd besloten zowel de goederenmarkt als ook de veemarkt naar deze plaats te laten verhuizen. Dit plan werd met gejuich ontvangen door de winkeliers van de Enschedesestraat.

De Nieuwe Markt
Het plan om zowel waren- als veemarkt te verplaatsen gaf veel werk. De Drienerbeek, die langs de Oldenzaalsestraat naar de Thiemsbrug liep, moest verplaats worden door de wegverbreding van de Oldenzaalsestraat. De beek werd overkluisd en liep onder de markt, nu Albert Heijn Thiemsbrug, en vervolgens langs de Bankastraat. De opening van deze markt vond plaats in 1933. Voor de warenmarkt met kwetsbare koopwaar had men een hal ter beschikking van de textielfabriek. Er werd een gedeelte van de markt gebruikt. Voor de veemarkt plaatste men ijzeren palen, zoals rechts op deze foto, waar men het vee aan vastbond. Wanneer wij de foto bekijken richting Oldenzaal, zien wij rechts een gebouwtje wat dienst deed als kantoor van de marktmeester. Tevens had hier een veearts zitting om al het vee dat werd aangevoerd aan een keuring te onderwerpen. Op de plek van dit gebouw vinden wij nu Albert Heijn. 

De veearts keurde ieder stuk vee en door middel van een stempel op een kaart gaf hij dat aan. De kaart werd aan het oor van het dier gebonden. De vee- en warenmarkt heeft op deze plek geen lang leven gehad. Op 6 en 7 oktober 1944 werd een geweldige bommenlast boven Hengelo afgeworpen om het station te vernietigen. De bommen werden op 5 kilometer hoogte afgeworpen, waardoor de doelstelling, het station niet bewerkstelligd werd. Zowel de waren- als veemarkt waren vernietigd. 

Tijdens het bombardement werd de binnenstad in een puinhoop veranderd. Veel zakenlieden zaten met vernielde zaak. Er werd een plan ontworpen om de zogenoemde noodwinkels te bouwen op deze plek. Dit als noodoplossing totdat de binnenstad herbouwd was. Op 15 april 1945 werd een aanvang gemaakt met de bouw van de noodwinkels in Hengelo. Op 3 april werd Hengelo bevrijd, 12 dagen later werd met de bouw van de noodwinkels begonnen met de stenen uit het puin van Hengelo werd dit plan ten uitvoer gebracht en wel zo voortvarend dat op 23 december 1945 de opening plaatsvond. De zakenlieden konden in de kleine noodwinkels hun koopwaar aanbieden in kleine vorm. 

Een aantal malen heb ik reeds het verzoek gehad om een aflevering over de noodwinkels te schrijven. Hieraan zal ik de naaste toekomst gehoor geven. 

De foto uit 1936 straalt rust en eenvoud in het verkeer uit. Nu, in deze tijd, is het geen ogenblik rustig of stil. 

Na afbraak van de noodwinkels in 1965 heeft onder anderen van Kleef hier een tankstation gehad. Later kwam Albert Heijn en parkeergarage Thiemsbrug. Wij verlaten de Oldenzaalsestraat met de wetenschap dat het aanbiedende verkeer een goede doorstroming heeft.

Tot een volgende keer,
Marinus van Rooy